ប្រវត្តិសាស្រ្ត
ប្រវត្តិនៃឈ្មោះបាត់ដំបង
បើតាមសិលាចារិកថ្មប្រាសាទដែលយើងមាន និងបានរកឃើញរហូតសព្វថ្ងៃ នៅមុនសម័យ និងសម័យ អង្គរគេពុំបានឃើញចែងអោយយើងដឹងថា តើសម័យនោះ មាន ភូមិស្រុកណាមួយដែលមានឈ្មោះ បាត់ដំបងនោះទេ ។ ប៉ុន្តែយើង ក៏មិនហ៊ានសន្និដ្ឋានថា ឈ្មោះបាត់ដំបង នេះមានប្រើឬមិនប្រើក្នុងសម័យនោះដែរ ។ ប៉ុន្តែក្នុងសម័យអង្គរនិង ក្រោយអង្គរតាមឯកសារ"មហាជនខ្មែរ"មាន ប្រើឈ្មោះ"ស្រុកបាត់ដំបង " ។ ហេតុអ្វីបានជាហៅឈ្មោះបាត់ដំបង ប្រវត្តិសាស្ត្រសរសេរលើសិលាចារិកមិនបានឆ្លើយ ឲ្យដឹងឡើយ គឺមានតែនៅ ក្នុងរឿងព្រេងប៉ុណ្ណោះគឺរឿងតាដំបងក្រញូងដែល ខ្មែរ យើងយល់ថាជារឿងកើតមានតាំង ពីសម័យអង្គរដែលបានពន្យល់ពីដើមហេតុ ដែលនាំអោយយើងហៅឈ្មោះ"បាត់ដំបង"ឬអូរដំបង ។ ឯឈ្មោះ "ព្រះដំបង" គឺស្តេច រាមាទី១បានកំណត់ឲ្យហៅឈ្មោះភូមិសង្កែថាជា "ព្រះដំបង" ។
កាលពីមុនសម័យអង្គរ និងសម័យអង្គរភាគខាងលិច និងភាគពាយ័ព្យនៃ បឹងទន្លេសាបគឺជាដែន ដី អមោឃបុរៈនិងជាដែនដី ភិមៈបុរៈ ។ នៅក្នុង សម័យអង្គរដែនដីឬភូមិភាគអមោឃ បុរីមានការរីកចំរើនខ្លាំងដោយសារ ដីមានជីរជាតិល្អ អាចដាំដំណាំស្រូវនិងបន្លែផ្លែឈើផ្សេងៗបាន ប្រកបដោយទិន្នផលល្អប្រសើរ ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជំនាន់នោះមក រស់នៅភូមិភាគនេះ ច្រើនជា ភស្តុតាង បង្ហាញ គឺមានប្រា សាទបុរាណជាច្រើនសន្ឋឹកសន្ឋាប់ក្នុងតំបន់នេះ ។ ប៉ុន្តែប្រាសាទបុរាណទាំងនោះ រលំបាក់បែកបាត់បង់ស្ទើរតែទាំងអស់ លើកលែងតែប្រាសាទបាណន់ ប្រាសាទឯកភ្នំ ប្រាសាទបាសែត ប្រាសាទស្ទឹង បន្ទាយទ័យ បន្ទាយឆ្មារ ។ល។ ដែលនា ម៉ឺនសព្វមុខមន្ត្រីនិងប្រជារាស្ត្រជំនាន់នោះបានកសាងឡើង សំរាប់ជាទីសក្ការៈបូជាដល់ ព្រះអាទិទេពនិងទេវៈផ្សេងៗ ។ ខាងព្រហ្មញ្ញសាសនា ឬក៏ដល់ព្រះពុទ្ឋ និងពោធិសត្វផ្សេងៗខាង ពុទ្ឋសាសនា។
នៅសតវត្សរ៍ក្រោយមកទៀត ដែនដីខេត្តបាត់ដំបង ត្រូវបានទទួលរងគ្រោះយ៉ាង ធ្ងន់ធ្ងរពីចំបាំងរាំងជល់ ដោយការឈ្លានពានពីសំណាក់ពួកសៀមតាំងពីសតវត្ស ១៥-១៦-១៧-១៨ ធ្វើអោយ ជីវភាព រស់នៅរបស់ ប្រជាជនបាត់ដំបងជំនាន់នោះធ្លាក់ក្រលំបាកព្រាត់ប្រាស និរាសគ្រួសារទ្រព្យសម្បិត្ត ផ្ទះសម្បែងគួរអោយខ្លោចផ្សារ។
នៅចុងសតវត្សទិ១៨ដល់ដើម សតវត្សទី២០បាត់ដំបងក៏ធ្លាក់នៅក្រោម អំណាចត្រួតត្រាជិះជាន់របស់ពួកសៀមអស់ រយៈពេលជាងមួយសតវត្សរ៍ ដែលគ្រប់គ្រងដោយអំណាចគ្រួសារ ចៅហ្វាបែនក្រោយមកគេដាក់ឈ្មោះថា " ត្រកូលអភ័យវង្ស "អស់៦តំណរហូតដល់ឆ្នាំ១៩០៧ ។
តាមសន្ឋិសញ្ញាបារាំង-សៀម ចុះថ្ងៃទី ២៣ ខែ មិនា ឆ្នាំ ១៩០៧ សៀមត្រូវប្រគល់មកអោយកម្ពុជា វិញ នូវទឹកដីដែលខ្លួនធ្លាប់កាន់ កាប់ជាងមួយសតវត្សរ៍នោះ គឺបាត់ដំបង សៀមរាបអង្គរ សិរីសោភ័ណនិងចុងកាល់ដោយប្តូរ និងខេត្តត្រាតនិងតំបន់ដាច់សេ (ដែនដីលាវ ) ប៉ែកខាងលើនៃទន្លេមេគង្គ។ ប៉ុន្មានខែក្រោយមកព្រះករុណាព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិទ្រង់បាន ចេញព្រះ រាជប្រកាសលេខ៦៦ ចុះថ្ងៃទី ៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩០៧កំណត់ដែនដីបាត់ដំបងត្រូវបែង ចែកជា៣ខេត្ត គឺ ខេត្តបាត់ដំបង ខេត្ត សៀមរាបនិង ខេត្តសិរីសោភ័ណ ។
នៅឆ្នាំ ១៩២៥ ទឹកដីខេត្តបាត់ដំបង ត្រូវបានបែងចែកសារជាថ្មីអោយទៅ ជាខេត្តបាត់ដំបង មានស្រុក២គឺខេត្តបាត់ដំបង ខេត្តសៀមរាប ក្នុងនោះ ខេត្តបាត់ដំបងមានស្រុក២ គឺស្រុកបាត់ដំបង និង ស្រុកសិរីសោភ័ណ ។ នៅឆ្នាំ១៩៤០ ខេត្តបាត់ដំបងមានស្រុកចំនួន៧ គឺស្រុកបាត់ដំបង ស្រុកសង្កែ ស្រុកមោងឬស្សី ស្រុកមង្គលបុរី ស្រុកទឹកជោរ ស្រុកសិរីសោភ័ណ និងស្រុកបិ ត្បូង។
នៅខែឧសភាឆ្នាំ១៩៥៣ តំបន់រដ្ឋបាលប៉ោយ ប៉ែតត្រូវបានបង្កើតឡើងចំណុះស្រុកសិរីសោភ័ណ ។ នៅខែកក្កដាឆ្នាំ១៩៥៧ ស្រុកទឹកជោរត្រូវបានបែងចែកទៅជា២ស្រុកគឺ ស្រុកព្រះនេតព្រះ និង ស្រុកភ្នំស្រុក ។ ស្រុកសិរីសោភ័ណត្រូវបាន បែងចែកទៅជា២ស្រុកដែរគឺ ស្រុកសិរីសោភ័ណ និង ស្រុកបន្ទាយឆ្មា។ នៅខែមិនា ឆ្នាំ១៩៦៥ តំបន់រដ្ឋបាលប៉ោយប៉ែតដែលបានបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៥៣ នោះត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជា ស្រុកឈ្មោះថា ស្រុកអូរជ្រៅ។ នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៦៥ ទឹកដីមោងឬស្សីមួយផ្នែកត្រូវ បានកាត់ទៅជាតំបន់រដ្ឋបាលគាស់ ក្រឡ ។ នៅខែមិនាឆ្នាំ១៩៦៦ ស្រុកថ្មីមួយទៀតត្រូវបាន បង្កើតឡើងគឺស្រុកថ្មពួកមានទីតាំងនៅតាំង នៅថ្មពួក ។ ជាមួយគ្នានេះស្រុកបន្ទាយឆ្មា ត្រូវបានដកចេញពីខេត្តបាត់ដំបង ឲ្យចំណុះខេត្តឧត្តមានជ័យវិញដែលជាខេត្តដែលទើប បង្កើតថ្មី ។
នៅដើមសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ មានស្រុកចំនួន២បានបង្កើតឡើងគឺ ស្រុកបាណន់ និងស្រុកគាស់ឡ ។ សរុបមកដល់ត្រឹមនេះស្រុកបាត់ ដំបងមានស្រុកចំនួន៩ គឺ ស្រុកបាត់ដំបង ស្រុកសង្កែ ស្រុកមោងឬស្សី ស្រុកមង្គលបូរី ស្រុកសិរីសោភ័ណ ស្រុកអូរជ្រៅ ស្រុកព្រះនេត្រព្រះ ស្រុកបាណន់ ស្រុកគាស់ឡ និងតំបន់ រដ្ឋបាលចំនួន២ គឺ តំបន់រដ្ឋបាលបាក់ព្រា និងតំបន់រដ្ឋបាលល្វា ។ ក្នុងរបបវាលពិឃាត ៣ ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃនៅខេត្តបាត់ដំបងក៏ដូចជា ខេត្តនានាទូទាំងប្រទេសដែរ ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបានជម្លៀសចុះឡើងពិសេសពីតំបន់ទី ក្រុងទី ប្រជុំជនទៅ កាន់ជនបទនិងតំបន់ព្រៃភ្នំ ។ ខេត្តបាត់ដំបងធ្លាប់ល្បីថាជាជង្រុកស្រូវនៃប្រទេសបាន ក្លាយទៅ ជាតំបន់ទទួល ទារុណកម្មកាប់សំលាប់និងបង្អត់អាហារពេលនោះខេត្តពុំ មានព្រំប្រទល់ច្បាស់លាស់ទេ ដោយ អង្គការដឹក នាំពេលនោះដាក់ខេត្តបាត់ដំបងទៅក្នុងតំបន់ភូមិភាគ ពាយ័ព្យហើយមានតំបន់១តំបន់៣ តំបន់៤ និង តំបន់៥ ។ ខណៈនោះមាន ឮគេហៅឈ្មោះស្រុកខ្លះដែរដូចជាស្រុកភ្នំសំពៅ ស្រុកបាត់ដំបង-ស្រុកមង្គលបុរី ស្រុកសង្កែ-ស្រុកមោងឬស្សី- ស្រុក៤១-ស្រុក៤២ ។ល។
ខេត្តបាត់ដំបងត្រូវបានរំដោះ ជាស្ថាពរពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍នៅ ថ្ងៃទី១៣ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ។ ក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំមានឈ្មោះ ថាគណៈកម្មាធិការប្រជាជនបដិវត្តន៍ (ខេត្ត-ស្រុក-ទីរួមខេត្ត-ឃុំ-សង្កាត់) ។ គណៈកម្មាធិការប្រជាជន ឃុំ -សង្កាត់ត្រូវបានជ្រើសរើសដោយការបោះឆ្នោតដំបូងបំផុតនៅ ឆ្នាំ១៩៨៣ ។ ពីឆ្នាំ១៩៨៩ ដល់ ឆ្នាំ ១៩៨៦ ខេត្ត បាត់ដំបងមានស្រុកចំនួន៩ទីរួមខេត្តចំនួន១ ។
នៅឆ្នាំ១៩៨៦ ស្រុកថ្មី៣ត្រូវបានបង្កើតបន្ថែមទៀតមានស្រុកបាណន់- ស្រុកបវេលនិង ស្រុកឯ កភ្នំ ។ ត្រឹមតំណាក់កាលនេះបាត់ដំបងមាន ១២ស្រុកនិងទីរួមខេត្ត៩គឺ ស្រុកមោងឬស្សី-ស្រុកសង្កែស្រុកបាណន់- ស្រុកឯកភ្នំ-ស្រុកបាត់ដំបង-ស្រុករតនមណ្ឌ ស្រុកមង្គលបុរី-ស្រុក សិរិសោភ័ណ ស្រុកព្រះនេតព្រះ-ស្រុកថ្មពួក-ស្រុកភ្នំស្រុក និង ស្រុកបវេល ។
នៅឆ្នាំ១៩៨៨ ស្រុកចំនួន៥គឺស្រុកមង្គលបុរី-ស្រុកថ្មពួក-ស្រុក សិរីសោភ័ណ- ស្រុកព្រះ នេតព្រះ និងស្រុក ភ្នំស្រុកត្រូវបានកាត់ចេញដើម្បីបង្កើតជាខេត្តថ្មីមួយ ទៀតគឺខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ។ ចាប់ពីនោះរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩៣ ខេត្តបាត់ដំបងមានស្រុកចំនួន៧ទីរួមខេត្ត១ និងឃុំចំនួន៥៣និងសង្កាត់ ចំនួន១០ ។
ក្រោយមានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ថ្មីទីរួម ខេត្តបាត់ដំបងត្រូវបានប្តូរ ឈ្មោះមកជាស្រុកស្វាយប៉ោវិញ ។ ចំណែកសង្កាត់ទាំង១០ត្រូវបាន ប្តូរមកជាឃុំដូច្នេះខេត្តបាត់ដំបង មានស្រុកចំនួន៨និងឃុំចំនួន ៤៧ ។
នៅឆ្នាំ១៩៩៨ ក្រោយសមាហរណកម្មកំលាំងកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ខេត្តបាត់ដំបងត្រូវបានកាត់ ទឹកដីមួយផ្នែកទៀតដើម្បីបង្កើត ក្រុងប៉ៃលិន ហើយស្រុក ចំនួន៤ ត្រូវបាន បង្កើតថែមមានស្រុកសំឡូត-ស្រុកកំរៀងស្រុកភ្នំព្រឹកនិង ស្រុកសំពៅលូន។ នៅឆ្នាំ២០០០ ទឹកដីស្រុកមោងឬស្សីត្រូវបាន រំលែកមួយផ្នែកបង្កើតជាស្រុកគាស់ ក្រឡដែលមាន៦ឃុំ ។ ចំណែកឯស្រុកស្វាយប៉ាត្រូវបានប្តូរឈ្មោះមកជា ស្រុកបាត់ដំបងវិញ ។ រីឯស្រុកបាត់ដំបងដែលមាន ទីតាំងនៅថ្មគោលត្រូវបានប្តូរឈ្មោះជា ស្រុកថ្មគោលវិញ ។
ចាប់ពីពេលនោះរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នខេត្តបាត់ ដំបងមានស្រុក ចំនួន១៣ ឃុំចំនួន៩៦ និងភូមិចំនួន៧៤១ មានផ្ទៃដី១.១៦២.២០០ហិកតា មានប្រជាជន១៩១-៣១៧គ្រួសារ មនុស្សរាយ៩៨៨-៥១០នាក់ ។
ខេត្តបាត់ដំបងបាននិងកំពុងអភិរក្សទីក្រុងដែលន្សល់ពីសម័យអាណានិគម
ស្ថិតក្នុងក្រសែភ្នែករបស់ភ្ញៀវទេសចរណ៍ ខេត្តបាត់ដំបងត្រូវបានប្រសិទ្ធិនាមថា “ទីក្រុងបេតិកភ័ណ្ឌដ៏ប្រណិត” នឹងបានបន្សល់ទុកនូវអនុស្សាវរីយ៍ជាច្រើនជាមួយសំណង់បេតិកភ័ណ្ឌ ដូចជា អគារសាលាខេត្តចាស់ដែលមានអាយុកាលជាង ១០០ ឆ្នាំរួមជាមួយស្ពានថ្មចាស់ ថ្នល់ ផ្ទះល្វែងរាប់រយខ្នង ដែលជារចនាបថល្អឯក ដងស្ទឹងសង្កែដែលហូរកាត់ជាច្រើនតំបន់។ រមណីយដ្ឋាន ប្រាសាទបុរាណ ភ្នំ ល្អាង ភ្នំធម្មជាតិ វប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់និងជីវភាពរស់នៅរបស់ជនម្ចាស់ស្រុកជាដើម។
ខេត្តបាត់ដំបង គឺជាទីក្រុងបុរាណ ជាខេត្តជង្រុកស្រូវ ជាច្រើនប្រភេទប្រកបដោយរសជាតិឆ្ងាញ់ពិសារ និងមានកិតិ្តយសល្បីល្បាញទូទាំងប្រទេស និងមានកសិផលក្រូច ដូងខ្ទិះ ណែមសាច់ត្រី ក្រឡាន។ល។
ទីក្រុងបាត់ដំបងបានប្រែក្លាយ ក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីមួយ ពីភូមិអ្នកនេសាទតូចមួយដែលលាតសន្ទឹងតាមបណ្តោយដងស្ទឹងសង្កែ ទៅជាទីក្រុងដាច់ស្រយាលតូចមួយក្នុងសតវត្សរ៍ទី១៩ បន្ទាប់មកក្លាយទៅជាទីក្រុងតូចមួយដែលបានរៀបចំតាមបែបអឺរ៉ុប។
ចុងក្រោយបន្ទាប់ពីព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទទួលបានឯករាជ្យក្នុងថ្ងៃទី ៩ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៣ និងបានក្លាយទៅជាទីប្រជុំជនកណ្តាលដ៏សំខាន់មួយប្រចាំភូមិភាគ។ ប្រវត្តិអភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុងដ៏សំខាន់នេះជាមួយនឹងមរតកវប្បធម៌ប្លែកៗ ពីគ្នាទៅតាមតំណាក់កាលនីមួយៗរបស់វាត្រូវបានបន្សល់ទុក និងអាចមើលឃើញរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។
បាត់ដំបងក្រោមអាណានិគមបារាំង
នៅឆ្នាំ១៩០៧ រដ្ឋាភិបាលបារាំងបានរៀបចំប្លង់អភិវឌ្ឍន៍ក្រុងដំបូងសម្រាប់ទីក្រុង។ ពួកគេបានរៀបចំគំនូរប្លង់ផ្លូវមួយមានរាងជាក្រឡាចត្រង្គដែលមាន ដំណើរការល្អ
និងបានបំពាក់នូវរចនាសម្ព័ន្ធក្រុងហើយនឹងបាន សាងសង់ផ្លូវប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកស្អុយ និងប្រឡាយព័ទ្ធជុំវិញ។ ផ្លូវសំខាន់ៗចំនួន ៣ ត្រូវបានសាងសង់ស្របនឹងស្ទឹងសង្កែដែលសព្វថ្ងៃមានឈ្មោះថា ផ្លូវលេខ១ ផ្លូវលេខ២ និងផ្លូវលេខ៣។ ត្រើយខាងលិចនិងត្រើយខាងកើតដែលត្រូវបានតភ្ជាប់ដោយស្ពាន ២ ក្នុងឆ្នាំ១៩១៧ “ស្ពានដែក និងស្ពានថ្ម”។ ផ្ទះលក់ទំនិញជាច្រើនត្រូវបានសាងសង់ និងបានខ័ណ្ឌផ្តាច់ពីគ្នាជាប្លុកតូចៗ ដោយផ្លូវកាត់ទទឹងនិងឌឿងហែម ដែលនៅចន្លោះពីផ្លូវសំខាន់ទាំង៣ ដូច្នេះវាបានផ្តល់នូវលំហនិងទីធ្លាសម្រាប់ប្រកបរបរ និងជំនួញខ្នាតតូចដែលធ្វើឡើងដោយអាជីវករខែ្មរ និងចិន។ បារាំងបានប្រើប្រាស់កំផែងសម្រាប់កិច្ចការយោធាហើយពួកគេបានសាងសង់ ពន្ធនាគារនៅក្នុងបរិវេណនោះ។ ជាមួយគ្នានេះដែរមន្ទីរពេទ្យមួយត្រូវបានសាងសង់នៅជាយខាងជើងនៃ ទីក្រុងក្បែរឃ្លាំងរបស់ធនាគារឥណ្ឌូចិន។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩២៦ ប្លង់អភិវឌ្ឍន៍ក្រុងលើកទី២ ត្រូវបានបង្កើតឡើង។ ផ្លូវរថភ្លើងត្រូវបានកសាងឡើងដើម្បីតភ្ជាប់ខេត្តបាត់ដំបងទៅរាជធានី និងរចនាសម្ព័ន្ធក្រុងត្រូវបានពង្រីកទៅទិសខាងលិចរហូតដល់ផ្លូវ រថភ្លើង ក្នុងនោះមានអ័ក្សក្រុងសំខាន់ៗ រត់តម្រង់ទៅរកស្ថានីយរថភ្លើង។ ចំណែកផ្សារណាត់ត្រូវបានសាងសង់នៅឆ្នាំ១៩៣៦ ដែលបានរៀបចំរចនាយ៉ាងត្រឹមត្រូវរចនាបទអាតដេគ័រ (Art Deco)នៅលើទីតាំងនៃផ្សារលំហនៅមាត់ស្ទឹង។ តាំងពីពេលនោះមកផ្សារណាត់ត្រូវបានចាត់ទុកជាចំណុចសំគាល់ទីតាំងដ៏ សំខាន់មួយសម្រាប់ទីក្រុងបាត់ដំបង។ នៅក្នុងពេលជាមួយនោះដែរក៏ផ្តើមមានសំណង់ប្រណិតៗជាច្រើនត្រូវបាន សាងសង់ដូចជា ភូមិគ្រឹះនិងសំណង់សាធារណៈសំខាន់ៗជាដើម ហើយសំណង់មួយចំនួនបានក្លាយជាបេតិកភ័ណ្ឌសម្រាប់ទីក្រុង និងបានបង្កើតនូវលក្ខណៈពិសេសនៃក្រុងបាត់ដំបងរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។ ការអភិវឌ្ឍន៍នាសម័យអាណានិគមបារាំងសំដៅទៅរកទស្សនវិស័យ នៃការអភិវឌ្ឍន៍ក្រុងឲ្យក្លាយទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលរដ្ឋបាល និងជំនួញ។
បាត់ដំបងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម
សម័យឯករាជ្យ គឺជា“យុគសម័យមាស” នៃប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា។ ប្លង់អភិវឌ្ឍន៍ក្រុងត្រូវបាបពង្រីក ៥ ដងធំជាងប្លង់រៀបចំក្រុងសម័យបារាំង។ យោងទៅតាមប្លង់អភិវឌ្ឍន៍ក្រុងលើកទី៣ សម្រាប់ទីក្រុងបាត់ដំបង។ តំបន់ពង្រីកក្រុងធំៗត្រូវបានគ្រោងសម្រាប់ប៉ែកខាងជើង (តំបន់លំនៅដ្ឋាន) ដែលបានរៀបចំត្រឹមត្រូវហៅថា សង្កាត់ឆ្ពោះទៅសង្គមរាស្ត្រនិយម។ ប្លង់ក្រុងដែលបានរៀបចំតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស និងប្រកបដោយសោភ័ណភាពនាពេលនោះ គឺមានមហិច្ឆិតាធំធេង និងមានការគិតគូរវែងឆ្ងាយហើយវាបានដាក់បញ្ចូលនូវអ័ក្សក្រុងសំខាន់ៗ មួយចំនួនទៀត ដែលស្របទៅតាមប្លង់ចាស់ដែលមានស្រាប់។ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃតំបន់ដែលគ្របដណ្តប់ដោយប្លង់រៀបចំក្រុងនេះពុំទាន់ អភិវឌ្ឍន៍ពេញលេញនិងមានលំនៅដ្ឋានកុះករនៅឡើយទេ។
បាត់ដំបងបានក្លាយទៅជាទីក្រុងដ៏ទំនើបមួយរបស់ខេត្តជាមជ្ឈមណ្ឌល ពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មសម្រាប់តំបន់។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំៗ និងទីកន្លែងផ្តល់សេវាសាធារណៈមួយចំនួនត្រូវបានសាងសង់នៅក្រោមកម្មវិធី ទំនើបភាវូបនីយកម្មនៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារបស់ព្រះអង្គម្ចាស់នរោត្តម សីហនុ។ រោងចក្រវាយនភ័ណ្ឌ និងរោងចក្រតម្បាញត្រូវបានសាងសង់ដោយអ្នកវិនិយោគបារាំង និងចិន។ ព្រលានយន្តហោះត្រូវបានរៀបចំឲ្យដំណើរការ និងផ្លូវដែកត្រូវបានសាងសង់ដើម្បីតភ្ជាប់ទៅព្រំប្រទល់ប្រទេសសៀម។ សាលរៀនមួយចំនួនធំនិងសាកលវិទ្យាល័យមួយត្រូវបានសាងសង់។ មណ្ឌលកីឡា សារមន្ទីរ និងអាគារតាំងពិព័រណ៌ត្រូវបានសាងសង់ ដើម្បីបម្រើឲ្យតម្រូវការផ្នែកវប្បធម៌របស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងមាន ការកើនឡើង។ រដ្ឋាភិបាលបានលុបអូរ និងប្រឡាយមួយចំនួន ហើយមួយចំនួនទៀតត្រូវបានប្រែក្លាយនិងប្រើប្រាស់ជាប្រព័ន្ធបង្ហូរ ទឹកស្អុយ។
ខេត្តបាត់ដំបងក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩
ក្នុងរបបប៉ុលពតទីក្រុងបាត់ដំបងក៏ដូចជា ទីក្រុងដទៃទៀតទូទាំងប្រទេសដែរ ត្រូវបានបោះបង់ចោលដោយគ្មានមនុស្សរស់នៅ។ នៅពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាធ្លាក់ចូលទៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលការអភិវឌ្ឍន៍ ក្រុងត្រូវបានជាប់គាំង។
ក្នុងឆ្នាំ១៩៨០ ប្លង់អភិវឌ្ឍន៍ក្រុងលើកទី៤ ត្រូវបានរៀបចំដោយផ្នែកសុរិយោដី នៃមន្ទីរកសិកម្មខេត្ត ហើយប្លង់នេះគ្របដណ្តប់ផ្ទៃដីមួយភាគធំ នៃឃុំព្រែកព្រះស្តេច ដែល
ព័ទ្ធជុំវិញទីតាំងផ្សារថ្មី ស្ថិតនៅប៉ែកនិរតីនៃក្រុង។ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមស៊ីវិលបានបញ្ចប់ទីក្រុងបានរីកដុះដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ការអភិវឌ្ឍន៍ទីផ្សារបានបន្ត ទីក្រុងត្រូវបានពង្រីកជាបន្តបន្ទាប់។ ប្រជាជនតំបន់ជិតខាងបានធ្វើចំណាកស្រុកមកកាន់ខេត្តបាត់ដំបងដើម្បី ស្វែងរកការងារ និងដើម្បីតាំងលំនៅដ្ឋានថ្មី។ ក្រៅពីអ្វីដែលបានរៀបរាប់ខាងលើវិស័យអប់រំជាមួយការអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាង ឆាប់រហ័ស នៃសាកលវិទ្យាល័យរដ្ឋ និងឯកជន និងវិទ្យាល័យ គឺជាចំណុចដ៏សំខាន់មួយរបស់ក្រុងបាត់ដំបង ។ បច្ចុប្បន្នក្រុងបាត់ដំបង គឺជាកម្លាំងចលករមួយសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក។ មានសំណង់ថ្មីៗត្រូវបានសាងសង់ ពិសេសគ្របដណ្តប់លើអ្វីដែលបានគ្រោងឲ្យមាននៅក្នុងប្លង់រចនាសម្ព័ន្ធ ក្រុង នៃសម័យឯករាជ្យ និងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ ដូចជា សណ្ឋាគារ ផ្សារ សាលារៀនឯកជន និងលំនៅដ្ឋានឯកជន ខណៈដែលតំបន់សម្រាប់តាំងទីលំនៅពុំទាន់មានការកើនឡើងជាទីកត់សម្គាល់ ហួសពីព្រំប្រទល់ នៃប្លង់អភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុងទាំង២ ចុងក្រោយនេះឡើយ៕
